На сцената повеќе од пет децении, хрватската ѕвезда Јосипа Лисац (75) се појавува како непогрешлива симбиоза меѓу музика, стил и уметничка експресија — личност која не само што остави длабок белег во регионалната музичка историја, туку и во светот на визуелниот израз и модата.
Глас што не старее
Како една од најзначајните вокалистки на поранешна Југославија, Лисац го започнува својот пат уште како член на групите O’Hara и Zlatni Akordi во доцните 60-ти. Со својот уникатен глас и вокална техниka, таа бргу се истакна на музичката сцена со првиот соло албум Dnevnik jedne ljubavi („Дневник на една љубов“) во 1973 година — кој денес важи за еден од најлегендарните записи во регионот. Нејзиниот репертоар, исполнет со жанровско мешање — од рок, поп и џез до етно елементи — ја позиционира не само како пејачка, туку и како истражувач на музички и културни граници.
Мода како израз на душата
Но, она што Јосипа Лисац ја издвојува од голем број музички икони е нејзиниот визуелен и моден израз што стана нејзин препознатлив печат. Од самиот почеток, Лисац ја гледаше модата не само како облека, туку како врска помеѓу музика и уметност — видлива екстензија на нејзиниот уметнички свет. Спектакуларни сценски костими, необични фризури, впечатливи шминки и неочекувани комбинации на бои и материјали — сето тоа стана дел од нејзиниот „гардеробер“ уште во 70-те и 80-те години.
Со футуристички тоалети, „икебана“ фризури и специјално дизајнирани креации што изгледале како да излегуваат од театарска бајка, Лисац формираше стил што е еднакво непогрешлив како и нејзиниот глас. Многумина модни критичари ја нарекоа модна икона — артист што не ги следи трендовите, туку ги создава. Таа сама рече дека никогаш не ѝ било важно што мислат другите за нејзиниот изглед, туку како таа се чувствува и како нејзиниот стил зборува за нејзината личност, а не за општи стандарди.
Стил што инспирира
Овој артистички пристап не престана ниту кога Лисац не носи сценски костуми. На пример, неодамна објавена фотографија од ова лето предизвика бројни коментари — не поради тоа дека е на плажа, туку затоа што во својот необичен костим за капење ја пренесе истата уметничка порака и став кон мода каков ретко се гледа. И во секојдневниот живот, нејзиниот стил е универзален и признат — соседи ја опишуваат како личност која, дури и кога „мисли дека никој не ја гледа“, носи комбинации што ги разигруваат улиците со бои, форми и израз.
Личност пред сè
Она што најмногу „чини“ на Лисац е нејзината конзистентност и верност на себе. Дури и кога во младоста предизвикувала чудење со своите експерименталности, денес таа е почитувана визионерка на која новите генерации гледаат како на инспирација — не само во музиката, туку и во животниот став. Како што таа самата изјавила, не се плашела да експериментира со бои на косата и визуелен идентитет — со зелена, сина и розова — бидејќи промената ѝ е начин да покани другите да го ослободат својот артистички потенцијал.
Наследство и влијание
Со повеќе од 50 години на сцена, настап на значајни фестивали, хитови што ги пеат генерации и концертни омажи за својот покоен партнер и колега Карло Метикош, Лисац останува неприкосновена фигура не само во Хрватска, туку во цел Балкан. Нескротливиот дух, музичката разновидност и модната храброст ја прават Јосипа Лисац културна дива — артиста што никогаш не пробала да биде „нормална“, туку исклучителна.
Н.Т