Францускиот моден гигант Louis Vuitton, дел од конгломератот LVMH Moët Hennessy Louis Vuitton, долго време важи за врв во светот на луксузот — со ексклузивни чанти, облека и аксесоари што се продаваат за илјадници долари. Но, покрај гламурот и профитите, брендот сè почесто се најдува под удар на критики поврзани со експлоатација на симболи, културни елементи и работна сила — потези што критичарите ги поврзуваат со структурата на глобалната модна индустрија.
Од „Ghana Must Go“ до обвиненија за културна експлоатација
Еден од најжестоките немири на социјалните мрежи во 2025 година беше предизвикан кога Louis Vuitton ја промовираше својата интерпретација на т.н. „Ghana Must Go“ торба — едноставна, проверена, синтетичка торба што со децении е дел од секојдневниот живот во Западна Африка. За многумина Африканци, оригиналната торба има силна културна и историска тежина, симболизирајќи миграцијата, отпорноста и економската реалност на обичните луѓе во регионот. Кога истата форма и дезен беа пренесени во скап луксузен аксессоар што се продава за илјадници долари, реакциите беа жестоки — многумина ги нарекоа потегот културна експлоатација и крадење на идеи без признавање или компензација на заедниците од кои тие потекнуваат.
Овој контроверзен дизајн го предизвика токму оној вид критика што модните експерти го поврзуваат со пошироките дискусии во модерната индустрија: дека големите брендови понекогаш „учествуваат“ во транзиција на културни елементи од малите заедници во глобални маркетиншки производи — без вистинска признание или економски бенефит за оригиналните творци или заедници.
Поткопување на работничките права: системски проблеми во синџирите на снабдување
Иако нема конкретни, реномирани истражувања што директно се поврзуваат со експлоатација на работници во Гана за Louis Vuitton, модерните принуди за минимизирање трошоци и максимизирање профит се широко документирани во текстилната и модна индустрија. Според анализа од The Ethos, луксузните брендови како LVMH (сопственик на Louis Vuitton) имаат едни од најниските оценки за транспарентност и мерки против современо ропство во своите синџири на снабдување, вклучително и нерешени ризици од принуден труд и недоволни контроли на локации каде се произведуваат нивните производи.
Во оваа контекствуализација, индустријата на луксузни стоки се соочува со растечки критики дека, иако производите се „Made in Europe“ или со висока цена, порано или подоцна во синџирот на снабдување може да се најдат работни места со многу ниски плати, долги часови и несигурни услови, пракси кои активистите ги сметаат за дел од системска експлоатација на работна сила.
Обвинувања и конкретни случаи во модната индустрија
Наводите за исклучително ниски плати и долги часови не се ограничени само на самите брендови, туку често вклучуваат и надворешни добавувачи и субподизведувачи со кои компаниите соработуваат. Во Италија, на пример, подружница на LVMH — брендот Loro Piana — беше поставена под судска управа откако истражување откри дека работниците во неколку работилници биле искористувани преку повеќестепени субконтракции, што резултирало со сериозни прекршувања на работничките права.
Иако овие случаи не мора секогаш да вклучуваат директна експлоатација во земји како Гана, тие одат во прилог на тезата дека големите модни брендови недоволно ги контролираат своите синџири на снабдување, оставајќи простор за практики кои експлоатираат ранливи работници — особено во пониските слоеви на глобалната индустрија.
Louis Vuitton, без сомнение, останува симбол на луксуз и елитен стил. Но критиките што се појавија — од културната контроверзија околу „Ghana Must Go“ торбата, до системски ризици поврзани со недостаток на транспарентност и потенцијални експлоатациски практики во синџирите на снабдување — укажуваат на пошироко прашање за модната индустрија како целина.
Медиумските извори и анализите велат дека најголемите модни брендови мора под итно да ги подобрат контролите, транспарентноста и одговорноста, ако навистина сакаат да ја унапредат деловната практика во една индустрија што во моментов се соочува со сè поголем јавен и регулаторен притисок.
Н.Т