Во светот на високата мода, каде традицијата, гламурот и строгите правила често одат рака под рака, постојат личности кои намерно или инстинктивно одбиле да се вклопат. Светските модни медиуми ги нарекуваат „црни овци“ — дизајнери што ја предизвикале индустријата, биле неразбрани, критикувани или контроверзни, но на крајот оставиле длабок и траен печат.
Еден од најчесто споменуваните примери е Александар Меквин.
Британскиот дизајнер долго време важеше за „лошото момче“ на модата, со ревии што повеќе наликуваа на театарски перформанси отколку на класични модни презентации. Неговите колекции обработуваа теми како смрт, моќ, идентитет и траума — нешта што модната елита не секогаш беше подготвена да ги прифати. Сепак, токму таа храброст и радикалност го вивнаа Меквин меѓу највлијателните дизајнери на својата генерација.
Слична судбина имаше и јапонската дизајнерка Реи Кавакубо, основачка на Comme des Garçons.
Нејзиниот апстрактен и често „некомфорен“ пристап кон формата и силуетата ја направи тешко разбирлива за традиционалните модни критичари. Таа никогаш не се обидуваше да создава „убава“ облека во класична смисла, туку да поставува прашања — што е тело, што е облека и што значи мода. Денес, Кавакубо се смета за една од најинтелектуалните и највлијателни фигури во современата мода.
Меѓу оние што постојано ја туркаат границата е и Демна, креативниот ум зад Balenciaga, а во поново време и зад Gucci.
Модните медиуми често го опишуваат како провокатор кој намерно ја тестира јавната перцепција, користејќи иронија, социјална критика и естетика што намерно оди против луксузниот канон. И покрај бројните контроверзии, Демна останува еден од највлијателните дизајнери на денешницата — доказ дека индустријата, иако гласно реагира, сè уште ги наградува оние што носат нов јазик.
На таа листа се вбројува и Јоџи Јамамото, дизајнер кој уште од 1980-тите одби да го следи западниот идеал за гламур и сексуализирана елеганција.
Неговите темни, асиметрични и слоевити креации беа дочекани со скепса, но со текот на времето станаа симбол на интелектуална мода и антиестаблишмент став.
Она што ги поврзува овие „црни овци“ е фактот дека нивниот успех не дојде и покрај нивната различност, туку токму поради неа. Модните медиуми денес сè почесто укажуваат дека напредокот во модата речиси секогаш доаѓа од маргините — од оние што одбиваат да се прилагодат и наместо тоа ја принудуваат индустријата да се менува.
Во мода, како и во уметноста, „црната овца“ често станува визионер. А времето, како најстрог критичар, речиси секогаш им дава за право.
Н.Т