
Царската круна на Романови не е само накит — тоа е моќен симбол на апсолутното владеење, богатството и судбината на една од најпознатите династии во европската историја. Круната што со векови ја симболизирала врвната власт на руските цареви, денес е чувана како еден од највредните историски предмети во „Државниот дијамантски фонд“ во Кремљ — но нејзината историја е испреплетена со сјај, крв и политички пресврти.
Империјалната круна — ремек-дело во накигтот
Големата империска круна на Русија, изработена во 1762 година по налог на катерица Екатерина Велика, претставува врв на дворскиот накит на 18-тиот век. Таа е украсена со околу 4.936 дијаманти, 75 природни бисери и огромен црвен спинел од скоро 400 карати — камен кој долго време се сметал за еден од најголемите во светот. Круната тежи околу 1,994 килограми и беше користена како главна царска регалија се до укинувањето на монархијата во 1917 година.
По своето создавање, оваа кралска регалија се носеше само на најсвечени церемонии, вклучувајќи го крунисувањето на сите романoвски владетели до Николај II, најмладиот и последен цар на Русија, чија последна појава со круната беше на свеченото отворање на Државната Дума во 1906 година.
Вредност и вредни камења
Во 1920 година, само неколку години по револуцијата, вредноста на Големата империска круна — само како материјален објект — била проценета на неверојатни 52 милиони американски долари, што во тоа време било сума која го надминува значењето на речиси кој било друг монаршки накит во Европа.
Иако многу од царските регалии биле прогласени за незаконски изнесени или продадени во текот на советскиот период, Големата круна преживеала и денес останува недопирлив национален артефакт, со што нејзиното изнесување од Русија е забрането без специјална дозвола на највисок државен ниво.
Трагедијата на Романови — крајот на една династија
Иако старата монархија и нејзиниот накит се синоним за империјална величина, крајот на династијата Романови бил крајно трагичен. Последниот руски цар, Николај II, заедно со својата сопруга Царица Александа, нивните пет деца и неколку слуги биле убиени од болшевиците во јули 1918 година во Екатеринбург, по Октомвриската револуција и падот на Руската Империја. Извршител на погубувањето бил Јаков Јуровски, командант на гардијата што ги држел во притвор.
Трупите на членовите на царската фамилија биле тајно закопани и со децении нивното место било непознато за јавноста, сè додека генетските истражувања не ги потврдија нивните остатоци и тие не беа повторно погребани со државни почести во 1998 година.
Накитот и богатството — симбол на моќ и контроверзии
Покрај Големата круна, Романови поседувале огромна ризница — вклучувајќи жезла, сфери, дијаманти, уникатни дијадеми и други регалии — која според историски документи во 1922 била проценета на над 375 милиони златни рубли, што денес би соодветствувало на повеќе милијарди долари.
Дел од тие богатства биле конфискувани, продадени или изгубени по револуцијата, но дел преживеале во Гокран (Државниот дијамантски фонд) — меѓу нив и Големата империска круна, која и денес стои како сведоштво за моќта и раскошот на Романовата империја.
Царска легенда денес
Династијата Романови, иако насилно укината пред повеќе од еден век, продолжува да буди интерес низ светот — не само поради трагичниот крај на целото семејство, туку и поради блесокот на накитот што ја означувал нејзината моќ и врховна власт. Големата империјална круна, со свои илјадници камења и симболика наследена од Византија, останува една од највредните и најмистичните реликвии на европската монархија — и еден од ретките оригинални предмети што ја преживеаа бурната историја на Русија.
Н.Т

Вредност и вредни камења
Трагедијата на Романови — крајот на една династија
Накитот и богатството — симбол на моќ и контроверзии
Царска легенда денес