Македонија одамна не е само „скриена балканска дестинација“. Во последните години, земјата станува сè поприсутна на меѓународните патувачки блогови, списанија и туристички водичи. А кога странците зборуваат за Македонија, тие зборуваат за историја, шарм, духовност — и архитектура која остава силен впечаток. Ново неформално истражување низ светски блогови, рецензии и туристички портали покажува дека постои едно архитектонско здание што убедливо ги освојува странските посетители. И тоа не е модерна градба — туку место каде што природата, духовноста и историјата се спојуваат во едно.
Св. Наум – архитектонското и духовно чудо што ги освојува посетителите
Причината? Комплексна — и магична.
Манастирот, изграден во 10. век од светиот Наум Охридски, е комбинација која ретко се среќава во туристички дестинации:
византиска архитектура, природна спектакуларност, духовна длабочина и панорамски поглед кој ги остава туристите без зборови.
Познатите блогери го опишуваат како „место што го менува расположението“, „најмирниот простор на Балканот“, „византиска бајка на камена карпа“ и „зграда што не може да се спореди со ниту една друга во регионот“.
Туристите најмногу ги воодушевува: комбинацијата од бели камени ѕидови и дрвена конструкција, положбата над самиот брег на езерото, историската тежина на комплексот, уникатната природа околу изворите на Црн Дрим
Спојот на архитектонска едноставност и природна монументалност го прават Св. Наум впечаток кој, според повеќемина посетители, „останува врежан засекогаш“.
Но, тука се и другите специфични градби
Старата скопска чаршија – живата архитектонска книга на Скопје
На второ место, според анализата, се наоѓа Старата скопска чаршија, која странците ја нарекуваат „најавтентичниот дел од Скопје“.
Овде не се работи за една зграда — туку за архитектонски микс: отомански дуќани, византиски ѕидини, калдрмисани улички, стари каравансараи, џамии и цркви — сето тоа обединето во историски кварт што дише со сопствен ритам. Што најмногу ги воодушевува странците? Оригиналната архитектура, недопрена од модерната урбанизација, контрастот со новите делови од Скопје, атмосферата што потсетува на Истанбул, но со уникатен локален идентитет. Многумина ја нарекуваат „музеј на отворено“, место каде архитектурата не е само гледана — туку почувствувана.
Тврдината Кале – архитектонскиот стражар на Скопје
На третата позиција посетителите го издвојуваат Кале, симболот на Скопје кој со векови го чува градот од камениот рид над Вардар. Иако не е архитектонски раскошно како некои европски тврдини (како што велат), Кале има нешто друго — соединение на историја и поглед какво што ретко каде се наоѓа. Странците велат дека токму тука најдобро го разбираат Скопје: како град на традиција, модерност, болни сеќавања и нови почетоци. „Погледот од Кале е архитектура сам за себе,“ пишуваат повеќемина блогери.
Но, зошто токму овие локации?
Во анализата на повеќе од 40 меѓународни блогови, рецензии и туристички портали, најчесто се повторуваат следниве причини: Историска длабочина – туристите бараат места со приказна. Архитектура која не е „пластична“, туку автентична, Спој на природна убавина и градба – нешто што Македонија го нуди во изобилство, Чувство на мир, духовност и контраст со забрзаниот свет.
И токму во тоа, според странците, лежи магијата на македонската архитектура:
таа не вреска — туку тивко остава трага.
Сепак, Манастирот „Св. Наум“ останува највисоко рангиран кај странските туристи како архитектонско здание што го претставува најдоброто од Македонија:
духовност, историја, убавина и тишина што зборува повеќе од зборови.
А Старата чаршија и тврдината Кале го комплетираат триото што ја претставува македонската архитектонска душа — древна, слоевита, автентична и незаборавна.
Автор: Небојша Толески