Пред нешто повеќе од дваесет и пет години, на бреговите на реката Нервион, никна една од најреволуционерните архитектонски градби на модерното доба. Музејот Гугенхајм во Билбао- Шпанија, дело на прочуениот американско-канадски архитект Френк Гери, денес се смета за едно од најзначајните архитектонски чуда на крајот на 20 век и симбол на урбаната трансформација.
Кога музејот беше отворен во 1997 година, не претставуваше само ново културно светилиште, туку и поворка на нови архитектонски идеи. Со својата динамична форма од титаниум, стакло и варовник, зградата веднаш привлече внимание од светските медиуми и архитектонската јавност.
Нејзината форма – налик на голема скулптура со брановидни линии – предизвикуваше восхит, но и дебата.
Она што за многумина изгледаше како невозможен проект, за Гери беше експеримент во слобода на движењето и материјалот.
Овој иконичен објект во меѓувреме го доби прекарот „Чудото од Билбао“, не само поради силниот архитектонски израз, туку и поради феноменот наречен „Билбао ефект“ – драматичниот економски и урбан развој што градот го доживеа по отворањето на музејот. Од индустриски центар во пад, Билбао стана туристичка и културна метропола, привлекувајќи милиони посетители годишно.
Интериерот на музејот го следи истиот креативен правец. Огромната централна атриумска сала, наречена „Срцето“ на зградата, служи како простор за ориентација и восхит. Од неа се излегува во серија изложбени сали од различни форми и големини, создадени за да прифатат дела на современата и модерната уметност – од масивни инсталации до деликатни скулптури и интерактивни експерименти.
Во годините што следеа, Гугенхајм Билбао стана меѓународна архитектонска икона, вклучена во речиси секој список на најзначајни модерни градби. Архитектите го наведуваат како пример за тоа како една единствена зграда може да го промени односот меѓу уметноста, јавниот простор и градската економија.
Денес, музејот не е само дом на светски познати уметнички дела, туку и жив симбол на креативност, иновација и визија. За многумина, токму Гугенхајм од Билбао претставува вистинското модерно чудо на архитектурата, спој на уметност, инженерство и урбана маѓија.
Со својот смел изглед и моќно културно влијание, музејот и понатаму го раскажува истото – дека архитектурата може да биде моќна трансформативна сила, способна да го обликува идентитетот на еден град и да го инспирира светот.
Н.Т